Μαθησιακές δυσκολίες: Διάγνωση και αντιμετώπιση
Μεταπτυχιακό | Β' εξάμηνο | 1223-4213
Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών: Εκπαίδευση και Πολιτισμός
Ειδίκευση: Παιδαγωγική Ψυχολογία και Εκπαιδευτική Πράξη
Πιστωτικές Μονάδες Μαθήματος ECTS: 7
Εβδομαδιαίες Ώρες Διδασκαλίας Μαθήματος: 3
Τύπος Μαθήματος: Eιδικού υποβάθρου, ειδίκευσης, ανάπτυξης δεξιοτήτων
Προαπαιτούμενα:--
Γλώσσα Διδασκαλία και Εξετάσεων: Ελληνική
Για τους φοιτητές Erasmus υπάρχει η δυνατότητα για παράδοση εργασιών και εξέταση στην αγγλική.
Περιγραφή
Οι ενότητες οι οποίες αναπτύσσονται στο πλαίσιο του μαθήματος είναι οι ακόλουθες: εννοιολογική διασάφηση των μαθησιακών δυσκολιών, ανίχνευση, αξιολόγηση, διαγνωστική έρευνα και στάδια διαφορικής διάγνωσης, παγκόσμια διαγνωστικά κριτήρια, ψυχομετρικά εργαλεία – κλίμακες συμπεριφοράς - άτυπη αξιολόγηση, αποτελέσματα αξιολόγησης, ενσωμάτωση και αποτελεσματικότητα του σύγχρονου σχολείου απέναντι στα προβλήματα μάθησης και προσαρμογής, έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση, μοντέλα εφαρμογής προγραμμάτων πρόληψης στο χώρο του σχολείου, ποιότητα σχολικής ζωής, θεωρητική τεκμηρίωση, περιγραφή και εφαρμογή εκπαιδευτικών παρεμβάσεων.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Το μάθημα αυτό αποσκοπεί στο να συμβάλλει στην ανάπτυξη της γνώσης και της κατανόησης γύρω από τις εφαρμογές της θεωρίας και της έρευνας της Παιδαγωγικής Ψυχολογίας στην εκπαίδευση με σκοπό τη βελτίωση και ανάπτυξη της κοινωνικής, συναισθηματικής και γνωστικής συμπεριφοράς μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες. Με την επιτυχή περάτωση της περιόδου μάθησης για το συγκεκριμένο μάθημα οι φοιτητές αναμένεται να είναι σε θέση να:
- διακρίνουν ανάμεσα στις ποικίλες μορφές μαθησιακών δυσκολιών
- αναγνωρίζουν τη σημασία της πρόληψης στη βελτίωση της ποιότητας της σχολικής ζωής για όλους τους μαθητές
- κατανοούν τα στάδια της διαγνωστικής διαδικασίας
- εκτιμούν τη χρησιμότητα και καταλληλότητα μεθόδων και εργαλείων ανίχνευσης και αξιολόγησης μαθησιακών δυσκολιών αλλά και ψυχοκοινωνικών προβλημάτων των παιδιών
- αναλύουν και να αξιολογούν διαφορετικές προσεγγίσεις σχολικών παρεμβάσεων με σκοπό τη βελτίωση της σχολικής ζωής των παιδιών
- εφαρμόζουν τις γνώσεις τους στο πλαίσιο συγκεκριμένων μελετών περίπτωσης και υποθετικών σεναρίων στο σχολικό περιβάλλον
Επιπλέον, οι φοιτητές αναμένεται να έχουν αναπτύξει δεξιότητες στους παρακάτω τομείς: Γραπτή και προφορική επικοινωνία, ανάπτυξη επιχειρηματολογίας, Συνεργασία, Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση βιβλιογραφίας, Αυτοαξιολόγηση.
Γενικές Ικανότητες
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση εμπειρικών δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση της Τεχνολογίας και των ακαδημαϊκών υπηρεσιών πληροφόρησης
- Αυτόνομη εργασία, αυτορρύθμιση.
- Ομαδική εργασία, συνεργασία, επιχειρηματολογία και παροχή ανατροφοδότησης.
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα.
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής.
- Προσαρμογή σε νέες εκπαιδευτικές ανάγκες-συνθήκες με βάση τις δυνατότητες και τις δυσκολίες των μαθητών
- Λήψη αποφάσεων και επίλυση προβλημάτων
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα ετερότητας
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Διδακτικές και Μαθησιακές Μέθοδοι - Αξιολόγηση
Τρόπος Παράδοσης: Πρόσωπο με πρόσωπο, προβολή εκπαιδευτικών ταινιών, βιωματικές ασκήσεις σε μικρές ομάδες, μελέτες περίπτωσης, ανάπτυξη επιχειρηματολογίας, μελέτη και επεξεργασία επιστημονικής αρθρογραφίας.
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών: Υποστήριξη μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.
| Δραστηριότητα | Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου |
|---|---|
| Καταιγισμός ιδεών-διάλεξη | 20 |
| Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία | 20 |
| Μελέτη και ανάλυση βιβλιογραφίας/αρθρογραφίας | 25 |
| Συγγραφή εργασίας | 40 |
| Παρουσίαση και συζήτηση εργασίας | 15 |
| Δημόσια έκφραση επιχειρηματολογίας στην τάξη | 10 |
| Ομαδικές, βιωματικές ασκήσεις στο πλαίσιο μελέτης περίπτωσης | 15 |
| Αυτοτελής μη καθοδηγούμενη μελέτη και ανατροφοδότηση | 25 |
| Εξατομικευμένη καθοδήγηση και συμβουλευτική | 5 |
| Σύνολο Μαθήματος | 175 |
Αξιολόγηση Φοιτητών:
Η γλώσσα αξιολόγησης των φοιτητών στο πλαίσιο του μαθήματος είναι η Ελληνική, ενώ για τους φοιτητές Erasmus η γλώσσα αξιολόγησης είναι η Αγγλική
Οι φοιτητές αξιολογούνται με εργασία η οποία αποτελείται από γραπτή βιβλιογραφική ανασκόπηση έκτασης 3000 λέξεων (50% του τελικού βαθμού), δημόσια αναρτημένη παρουσίαση (αφίσα) με σύντομο σχολιασμό διάρκειας 8΄ - 10΄ (25% του τελικού βαθμού) και προφορική παρουσίαση υποθετικού σεναρίου διάγνωσης και αντιμετώπισης δυσκολιών στο χώρο της σχολικής τάξης διάρκειας 8΄ - 10΄ (25% του τελικού βαθμού). Τα κριτήρια βαθμολόγησης της γραπτής βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι τα παρακάτω:
- Ποιότητα ανασκοπούμενης βιβλιογραφίας (δημοσιευμένη έρευνα σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές)
- Ποιότητα της ανάλυσης της βιβλιογραφίας (βαθμός σύνθεσης, σύγκρισης και κριτικής αποτίμησης της θεωρίας, της μεθόδου και των αποτελεσμάτων των ανασκοπούμενων ερευνών, ισορροπία στη διατύπωση θέσεων και κριτικής)
- Σκοπός και συνάφεια του θέματος με το περιεχόμενο της ανασκόπησης
- Διατύπωση προτάσεων για μελλοντική έρευνα
- Δομή, συνοχή, σαφήνεια και έκταση εργασίας (±10%)
- Σαφήνεια κριτηρίων επιλογής των ανασκοπούμενων ερευνών
- Μορφή ανασκόπησης σύμφωνα με τα σχετικά κριτήρια της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας (American Psychological Association)
Τα κριτήρια βαθμολόγησης της αναρτημένης παρουσίασης (αφίσας) με σχολιασμό είναι τα παρακάτω:
- Περιεχόμενο
- Δομή - οργάνωση
- Διαχείριση χρόνου
- Μορφή αφίσας
- Προφορική αλληλεπίδραση
Τα κριτήρια βαθμολόγησης της παρουσίασης του υποθετικού σεναρίου είναι τα παρακάτω:
- Χρήση ολιστικής/οικολογικής προσέγγισης στην παρουσίαση του υποθετικού σεναρίου/της μελέτης περίπτωσης
- Συνοπτική περιγραφή δυνατοτήτων και δυσκολιών
- Ανάλυση και τεκμηρίωση των διαγνωστικών εργαλείων και των προτεινόμενων παρεμβάσεων
- Παρουσίαση των στόχων της παρέμβασης
- Εκτίμηση και διατύπωση τρόπων πρόληψης και προτάσεων για βελτίωση των αποτελεσμάτων
- Διαχείριση χρόνου
- Ανταπόκριση σε ερωτήματα
- Κατανόηση θέματος
Οι μέθοδοι και τα κριτήρια αξιολόγησης των φοιτητών αναφέρονται αναλυτικά στην ηλεκτρονική τάξη του μαθήματος στην οποία έχουν πρόσβαση όλοι οι φοιτητές. Ανατροφοδότηση στο πλαίσιο της αξιολόγησης των φοιτητών παρέχεται με τη βοήθεια της ηλεκτρονικής τάξης του μαθήματος.
Συνιστώμενη Βιβλιογραφία
- Cavendish, W. (2013). Identification of learning disabilities: Implications of proposed DSM-5 criteria for school-based assessment. Journal of Learning Disabilities, 46(1), 52-57.
- Humphrey, N., Kalambouka, A., Wigelsworth, M., Lendrum, A., Lennie, C., & Farrell, P. (2010). New Beginnings: Evaluation of a short social-emotional intervention for primary-aged children. Educational Psychology, 30(5), 513-532.
- Μαριδάκη-Κασσωτάκη, Αικ. (2011). Δυσκολίες μάθησης: Ψυχοπαιδαγωγική προσέγγιση. Αθήνα: Διάδραση.
- Russell, G., Ryder, D., Norwich, B., & Ford, T. (2015). Behavioural difficulties that co-occur with specific word reading difficulties: a UK population-based cohort study. Dyslexia, 21, 123–141.
- Sciutto, M. J., Terjesen, M. D., Kucˇerová, A., Michalová, Z., Schmiedeler, S., Antonopoulou, K., Shaker, N. Z., Lee, J., Alkahtani, K., Drake, B., & Rossouw, J. (2016). Cross-national comparisons of teachers’ knowledge and misconceptions of ADHD. International Perspectives in Psychology: Research, Practice, Consultation, 5(1), 34–50.
- Woods, K., Bond, C., Tyldesley, K., Farrell, P., & Humphrey, N. (2011). The role of school psychologists in child protection and safeguarding. School Psychology International, 32(4), 361- 376.
Συναφή επιστημονικά περιοδικά
- Ψυχολογία
- Προσχολική & Σχολική Εκπαίδευση
- Έρευνα στην Εκπαίδευση
- Διάλογοι! Θεωρία & Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης
- British Journal of Educational Psychology
- Dyslexia
- Educational Psychology
- International Journal of School and Educational Psychology
- Journal of Learning Disabilities