ΣΤΟΧΟΙ

Η προώθηση της επιστημονικής γνώσης και έρευνας για την ποιοτικοποίηση της βιώσιμης διαβίωσης των ατόμων, των οικογενειών και των ανθρωπίνων κοινοτήτων αλλά και τη διαχείριση του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος.

Μάθετε περισσότερα

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ

Η οργανωμένη μελέτη θεμάτων που αφορούν στην εξέλιξη του θεσμού της οικογένειας ως μικροκοινωνίας και στην αλληλεπίδρασή της με το πολιτισμικό περιβάλλον, τον καταναλωτή, τις διατροφικές συνήθειές του, την αγωγή υγείας, τη σύγχρονη οικιακή τεχνολογία, τον οικολογικό σχεδιασμό και την έλλογη διαχείριση των φυσικών και ανθρώπινων πόρων.
Μάθετε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

Προσβλέπει στη διασφάλιση της ποιότητας των προπτυχιακών σπουδών του Τμήματος, μέσω της αναβάθμισης των εκπαιδευτικών υπηρεσιών, της υποστήριξης του διεπιστημονικού χαρακτήρα της επιστήμης της Οικονομίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης και της αναζήτησης νέων επαγγελματικών διεξόδων για τους αποφοίτους του.

Μάθετε περισσότερα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Οι πτυχιούχοι του Τμήματος Οικονομίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης μπορούν να απασχοληθούν στην εκπαίδευση καθώς και σε οικονομικούς και περιβαλλοντικούς φορείς.



Δείτε τους τομείς απασχόλησης

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΣΕ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

Αν είστε απόφοιτος του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Οικονομίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης πατήστε τον παρακάτω σύνδεσμο για συμμετοχή στην έρευνα

Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών

Αν είστε απόφοιτος του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών "Βιώσιμη Ανάπτυξη" πατήστε τον παρακάτω σύνδεσμο για συμμετοχή στην έρευνα

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών "Βιώσιμη Ανάπτυξη"

Αν είστε απόφοιτος του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών "Εκπαίδευση και Πολιτισμός" πατήστε τον παρακάτω σύνδεσμο για συμμετοχή στην έρευνα

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών "Εκπαίδευση και Πολιτισμός"

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΩ ΤΟ ΤΜΗΜΑ

Σύγχρονη Φυσιογνωμία της Επιστήμης της Οικιακής Οικονομίας

Η Οικιακή Οικονομία εμπίπτει στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Αντλεί τη θεματολογία της από ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών περιοχών με στόχο την επίτευξη της βέλτιστης και βιώσιμης διαβίωσης των ατόμων, των οικογενειών και των ανθρωπίνων κοινοτήτων. Οι ιστορικές της καταβολές τοποθετούν την Οικιακή Οικονομία στο πλαίσιο του οίκου. Στον 21ο αιώνα οι έννοιες αυτές επεκτείνονται και συμπεριλαμβάνουν τα ευρύτερα περιβάλλοντα διαβίωσης, καθώς αντιλαμβανόμαστε καλύτερα ότι οι δυνατότητες, οι επιλογές και οι προτεραιότητες των ατόμων και των οικογενειών προκαλούν επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα, ξεκινώντας από τον οίκο και φτάνοντας μέχρι τις τοπικές και παγκόσμιες κοινότητες.

Σήμερα, η Οικιακή Οικονομία αντλεί θέματα από διαφορετικά επιστημονικά πεδία, συνθέτοντάς τα μέσα από τη διεπιστημονική έρευνα. Αυτή η σύνθεση είναι αναγκαία καθώς τα φαινόμενα και οι προκλήσεις της καθημερινής ζωής, συνήθως, δεν είναι μονοδιάστατα. Η Οικιακή Οικονομία λόγω του διεπιστημονικού της χαρακτήρα βασίζει τη θεματολογία της στα ακόλουθα επιστημονικά πεδία:

  • βιώσιμη ανάπτυξη και διαβίωση
  • αγωγή του καταναλωτή και οικονομικά τη οικογένειας
  • οικιακή τεχνολογία, οικολογία και βιωσιμότητα του οικιακού χώρου
  • κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον της σύγχρονης οικογένειας
  • διατροφή την υγεία
  • αγωγή υγείας
  • εκπαίδευση και κοινωνικές υπηρεσίες

Το γεγονός ότι η επιστήμη της Οικιακής Οικονομίας χαρακτηρίζεται από διεπιστημονικότητα, ως προς τη θεματολογία που διαπραγματεύεται, της προσδίδει επιστημονικά και ερευνητικά πλεονεκτήματα που επιτρέπουν την ανάπτυξη εξειδικευμένων προσεγγίσεων και ερμηνειών του γνωστικού της πεδίου, σχετικών με το περιεχόμενό της. Ο διεπιστημονικός χαρακτήρας της επιστήμης της Οικιακής Οικονομίας, συνδυαζόμενος με τον στόχο της επίτευξης βέλτιστης και βιώσιμης διαβίωσης του σημερινού ανθρώπου, σημαίνει ότι η Οικιακή Οικονομία ως επιστήμη, με πρακτικές προεκτάσεις και εφαρμόσιμες προτάσεις, δύναται να ενισχύσει τους ποιοτικούς δείκτες διαβίωσης του ανθρώπου στους περισσότερους κοινωνικούς τομείς της καθημερινής του δράσης, μέσω της παρέμβασης και του μετασχηματισμού πολιτικών, κοινωνικών, πολιτισμικών, οικολογικών, οικονομικών, εκπαιδευτικών και τεχνολογικών συστημάτων, σε τοπικό ή/και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η Οικιακή Οικονομία ως επιστήμη, με βάση και τον  International Federation of Home Economics (2008)[1] μπορεί να οριστεί στις ακόλουθες 4 διαστάσεις ή περιοχές πρακτικής εφαρμογής:

• Ως ακαδημαϊκή περιοχή για την εκπαίδευση νέων επιστημόνων, για τη διενέργεια έρευνας και την παραγωγή νέας γνώσης και τρόπων σκέψης για τους επαγγελματίες και την κοινωνία.

• Ως πεδίο εφαρμογής στην καθημερινή διαβίωση νοικοκυριών, οικογενειών και κοινοτήτων, με στόχο την προσωπική ανάπτυξη και εκπλήρωση των βασικών ανθρωπίνων αναγκών.

• Ως αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών για την εκπαίδευση το οποίο διευκολύνει τους μαθητές να ανακαλύψουν και να αναπτύξουν περαιτέρω τις δικές τους δυνατότητες για την καθημερινή τους ζωή, μέσω της διευκόλυνσης των επαγγελματικών τους επιλογών και ενεργειών ή για την προετοιμασία τους για τη ζωή.

• Ως πεδίο κοινωνικής δράσης για τη διαμόρφωση και την ανάπτυξη πολιτικών οι οποίες υποστηρίζουν τα άτομα, τις οικογένειες και τις κοινότητες να επιτύχουν ενδυνάμωση και ευζωία, να μετασχηματιστούν και να διευκολύνουν ένα βιώσιμο μέλλον.

 

[1] International Federation of Home Economics (2008) «Home Economics in the 21st century»

Η Ιστορία της Επιστήμης Οικιακής Οικονομίας

Οι ρίζες της επιστήμης της Οικιακής Οικονομίας ανάγονται στην κλασική αρχαιότητα και συγκεκριμένα στο σύγγραμμα Οικονομικός του Ξενοφώντος, που πραγματεύεται την ορθολογιστική οργάνωση και διαχείριση του «οίκου», δηλαδή της οικογένειας, ως οικονομικής μονάδας. Η επιστήμη άρχισε να αναπτύσσεται στη Δυτική Ευρώπη στα τέλη του 18ου αιώνα και γνώρισε στη συνέχεια μεγάλη διάδοση τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική, σε συνάρτηση με την εξάπλωση της μισθωτής εργασίας. Αντικείμενό της ήταν η παροχή θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων στις γυναίκες όλων των κοινωνικών τάξεων σχετικά με τη διεύθυνση του οίκου και τη διαχείριση της καθημερινής ζωής. Στόχος ήταν η εκπαίδευση γυναικών ώστε να γίνουν ικανές να φροντίζουν σωστά για την υγεία και την οικονομική ευρωστία της οικογένειάς τους, καθώς και για την ανατροφή των παιδιών τους, με μακροπρόθεσμα οφέλη για την κοινωνία. Επίσης η διδασκαλία των «γυναικείων τεχνών» αποτελούσε την πρώτη μορφή γυναικείας επαγγελματικής εκπαίδευσης που απευθυνόταν σε γυναίκες που ήθελαν ή έπρεπε να εργαστούν. Ως εκ τούτου, η Οικιακή Οικονομία εντάχθηκε ως μάθημα στη γυναικεία εκπαίδευση, ενώ ιδρύθηκαν και πολλές ειδικές σχολές.



dheeimg history 01
dheeimg history 02

 

Από τα τέλη του 19ου αιώνα άρχισαν να δημιουργούνται και τμήματα Οικιακής Οικονομίας (Home Economics) σε πανεπιστημιακά ιδρύματα των Η.Π.Α., που απευθύνονταν σε γυναίκες και πρόσφεραν χρήσιμες γνώσεις για τις οικογένειες των εποίκων της αναπτυσσόμενης τότε χώρας. Οι γνώσεις αυτές αφορούσαν κυρίως στην υγιεινή και στα οικονομικά της οικογένειας, στη διατροφή, στο περιβάλλον, στην αγωγή των παιδιών, στην κατοικία, στη διακόσμηση και στην ένδυση. Αντίστοιχες πανεπιστημιακές σχολές, σύμφωνα με τα αμερικανικά πρότυπα, ιδρύθηκαν στη συνέχεια και σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης (Ολλανδία, Φιλανδία).

Στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα η επιστήμη της Οικιακής Οικονομίας γνώρισε σημαντική εξέλιξη, προκειμένου να ανταποκριθεί στις νέες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες που είχαν στο μεταξύ δημιουργηθεί. Έτσι, αποσυνδέθηκε οριστικά από τη γυναίκα και τις πρακτικές γνώσεις του οικιακού βίου, απέκτησε διεπιστημονικό χαρακτήρα και απευθύνεται πλέον και στα δύο φύλα, λόγω του ισότιμου ρόλου τους στο πλαίσιο της σύγχρονης οικογένειας. Σύμφωνα με τον ορισμό που δόθηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία Οικιακής Οικονομίας το 1972 στο Sligo της Ιρλανδίας: «Οικιακή Οικονομία είναι η επιστήμη η οποία αξιοποιεί, αναπτύσσει και οργανώνει τις ανθρώπινες ικανότητες και τα υλικά αγαθά για την παρούσα και τη μελλοντική ευημερία του ατόμου, της οικογένειας, της κοινότητας και των κοινωνικών ιδρυμάτων. Για το σκοπό αυτό γίνεται μελέτη και έρευνα στις επιστήμες και στις τέχνες που αναφέρονται σ' όλους τους τομείς και στις αλληλεπιδράσεις της οικογενειακής ζωής με το φυσικό, οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον του ανθρώπου».

Συγχρόνως, η πανεπιστημιακή εκπαίδευση στο χώρο της Οικιακής Οικονομίας άρχισε να προσαρμόζεται στις νέες εξελίξεις. Έτσι δημιουργήθηκαν δύο κυρίως τάσεις. Αφενός, η αμερικανική, όπου τα πανεπιστημιακά τμήματα Οικιακής Οικονομίας εκσυγχρονίστηκαν και άλλα διατήρησαν την ονομασία τους, ενώ άλλα μετονομάστηκαν σε τμήματα Ανθρωποοικολογίας (Human Ecology)· και αφετέρου η γερμανική, όπου ιδρύθηκαν τμήματα Οικιακής Οικονομίας και Διατροφής (Οικοτροφολογίας). Σήμερα, εκπαίδευση σε πανεπιστημιακό επίπεδο στην επιστήμη της Οικιακής Οικονομίας πραγματοποιείται σε πολλές χώρες του κόσμου, τόσο σε αναπτυγμένα κράτη στη Βόρεια Αμερική, στην Ευρώπη, στην Αυστραλία και στην Ιαπωνία όσο και σε υπό ανάπτυξη χώρες της Αφρικής και της Ασίας. Παράλληλα εκπονείται ένας μεγάλος αριθμός προγραμμάτων Οικιακής Οικονομίας από φορείς του Ο.Η.Ε, ενώ το μάθημα της Οικιακής Οικονομίας διδάσκεται σε πολλές χώρες στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Στην Ελλάδα το μάθημα της Οικιακής Οικονομίας είχε εισαχθεί στη δευτεροβάθμια γυναικεία εκπαίδευση ήδη από το 1850, ενώ η πρώτη ειδική σχολή υπήρξε αυτή της «Ενώσεως των Ελληνίδων», που ιδρύθηκε το 1897 από τη γνωστή δημοσιογράφο και πρωτοπόρο του γυναικείου κινήματος Καλλιρόη Παρρέν. Η σχολή αυτή ακολουθούσε ευρωπαϊκά πρότυπα και προετοίμαζε νέες αστικών οικογενειών για τα καθήκοντα της συζύγου και της οικοδέσποινας, ενώ παράλληλα διέθετε και επαγγελματικό τμήμα διδασκαλίας των γυναικείων τεχνών σε νέες από ασθενέστερες οικονομικά τάξεις. Ακολούθησαν και άλλες σχολές, αλλά σε τοπικό επίπεδο. Καθοριστικής σημασίας για την ιστορία της Οικιακής Οικονομίας στην Ελλάδα υπήρξε η ίδρυση της Χαροκοπείου Σχολής στην Καλλιθέα από τον εθνικό ευεργέτη Παναγή Α. Χαροκόπο (1835-1911), κατά τα πρότυπα ανάλογων ευρωπαϊκών σχολών. Η Χαροκόπειος Σχολή άρχισε να λειτουργεί από το 1929 ως Διδασκαλείο για τη μόρφωση καθηγητριών του κλάδου της Οικιακής Οικονομίας. Ήταν τριετούς φοιτήσεως και ανήκε στο χώρο της ανωτέρας εκπαιδεύσεως, αν και από το 1951 ονομάστηκε Ανωτάτη. Τη δεκαετία του 1980 έγιναν κάποιες προσπάθειες εκσυγχρονισμού της Οικιακής Οικονομίας, με τη διδασκαλία του μαθήματος και στα δύο φύλα στα σχολεία και με τη δυνατότητα να φοιτούν και άνδρες στη Χαροκόπειο Σχολή. Οι προσπάθειες όμως αυτές δεν ήταν αρκετές. Χρειαζόταν αναβάθμιση της διδασκαλίας και της έρευνας στον τομέα της Οικιακής Οικονομίας σε πανεπιστημιακό επίπεδο και στην Ελλάδα, κατά τα διεθνή πρότυπα. Αυτό πραγματοποιήθηκε τελικά με την ίδρυση του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου και τη λειτουργία του τμήματος Οικιακής Οικονομίας από το 1993 (από το 1999 μετονομάστηκε σε Οικιακής Οικονομίας και Οικολογίας). Η ίδρυση του τμήματος αποτελεί, ως εκ τούτου, σταθμό στην εξέλιξη της επιστήμης στη χώρα μας.

 

Υποκατηγορίες

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Π.Μ.Σ. Εκπαίδευση και Πολιτισμός

Το Πρόγραμμα αποσκοπεί στην ανάπτυξη της έρευνας και στην προαγωγή εξειδικευμένης γνώσης που αφορά στις ακόλουθες Ειδικεύσεις:

- Παιδαγωγική Ψυχολογία και Εκπαιδευτική Πράξη

- Διοίκηση και Διαχείριση Εκπαιδευτικών Μονάδων

- Πολιτισμική Αγωγή

Π.Μ.Σ. Βιώσιμη Ανάπτυξη

Το Πρόγραμμα αποσκοπεί στην ανάπτυξη της έρευνας και στην προαγωγή εξειδικευμένης γνώσης που αφορά στις ακόλουθες Ειδικεύσεις: 

- Τοπική Ανάπτυξη

- Διαχείριση Περιβάλλοντος

- Αγωγή Καταναλωτή

© 2021 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ -Τμήμα Οικονομίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης. All Rights Reserved.
Photos by Freepik