Παιδαγωγική του θεάτρου
Μεταπτυχιακό | A' εξάμηνο | 1223-4133
Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών: Εκπαίδευση και Πολιτισμός
Ειδίκευση: Πολιτισμική Αγωγή
Πιστωτικές Μονάδες Μαθήματος ECTS: 7
Εβδομαδιαίες Ώρες Διδασκαλίας Μαθήματος: 3
Τύπος Μαθήματος: Μάθημα επιστημονικού και καλλιτεχνικού πεδίου
Προαπαιτούμενα:--
Γλώσσα Διδασκαλία και Εξετάσεων: Ελληνική
Για τους φοιτητές Erasmus υπάρχει η δυνατότητα για παράδοση εργασιών και εξέταση στην αγγλική.
Περιγραφή
Παιδαγωγική του Θεάτρου
- Το Θέατρο στην εκπαίδευση: ιστορική αναδρομή
- Οροθέτηση της Παιδαγωγικής του Θεάτρου
- Ψυχολογική θεώρηση, Ψυχοκοινωνική διάσταση – Θεατρική εμψύχωση και ομάδα
- Η καλλιτεχνική υπόσταση
Διδακτική Μεθοδολογία
- Το Παιχνίδι (Θεωρίες Παιχνιδιού, Το Παιχνίδι – Αρχές και Γνωρίσματα)
- Το Θεατρικό Παιχνίδι στην Εκπαίδευση (Τι είναι το Θεατρικό Παιχνίδι; Αρχές και γνωρίσματα, Φάσεις ανάπτυξης, Λεκτικά – σωματικά – οπτικοακουστικά και υλικά ερεθίσματα και κίνητρα, Τα Αντικείμενα, Η σωματική αναπαράσταση των παιδιών
- Διερευνητική Δραματοποίηση στην Εκπαίδευση (inquiry drama) (Η μέθοδος, Αρχές και γνωρίσματα, Μορφές, Στάδια ανάπτυξης, Ενεργοί θεατές
- Διερευνητική Δραματοποίηση και Διαθεματική Οργάνωση της διδασκαλίας (Η Διερευνητική Δραματοποίηση ως διαθεματική διδακτική μέθοδος, Διερευνητική Δραματοποίηση και Σχέδια Εργασίας (Project), Η ευέλικτη ζώνη ως πλαίσιο αυτονομίας του δασκάλου στην οργάνωση της διδασκαλίας και μάθησης, Τα παιδιά ως ερευνητές, Η δημιουργία λόγου και η θέση και λύση προβλήματος ως διαθεματικές και θεατρικές δεξιότητες
- Η Θεατρική Αγωγή και το Αναλυτικό Πρόγραμμα
- Ο Εμψυχωτής (Η σημασία του εμψυχωτή, Στοχαστική συγκίνηση και σωματική έκφραση του εμψυχωτή, Η εμψύχωση του εμψυχωτή, Ο εμψυχωτής ως ερευνητής)
- Σχεδιασμός – Ανάπτυξη και Στοχαστική Αξιολόγηση Του Θεατρικού Εργαστηρίου
Δομικά Στοιχεία και Τεχνικές του Θεάτρου
- Δομικά Στοιχεία του Θεάτρου (Δραματικό περιβάλλον, Ρόλος, Εστιακό κέντρο, Η επί σκηνής δραματική ένταση, Χρόνος, Χώρος, Εκφραστικά μέσα, Σύμβολα)
- Τεχνικές Θεατρικού κειμένου (Το θεατρικό κείμενο - Μεταγραφή αφηγηματικού σε θεατρικό κείμενο, Διάλογος, Δράση, Πλοκή, Κειμενικές τεχνικές δραματικής έντασης, Καταστάσεις, Χαρακτήρες)
- Θεατρικές Τεχνικές (Εικονική – εκφραστική αναπαράσταση, Στοχαστική διερεύνηση, Έρευνα, Αυτοσχεδιασμοί, Συμβολική αναπαράσταση, Θέατρο Μάσκας και Παντομίμας, Δάσκαλος σε ρόλο)
- Παιχνίδια και Ασκήσεις (Σωματική κίνηση και έκφραση, Χαλάρωση – Παρατηρητικότητα – Συγκέντρωση της προσοχής, Φαντασία – Μεταμορφώσεις, Φωνή – Αναπνοές – Ρυθμός, Η αναγνώριση των συμμετεχόντων, Συνεργασία και εμπιστοσύνη, Λεκτικοί αυτοσχεδιασμοί)
- Σκηνικές Πρακτικές (Σκηνική διαμόρφωση του χώρου, Κοστούμια και μακιγιάζ, Μουσική και ήχοι)
- Οι Ερωτήσεις (Οι ερωτήσεις του εμψυχωτή, Τεχνικές ερώτησης, Οι ερωτήσεις των παιδιών)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Σκοπός του μαθήματος είναι να εισάγει τους φοιτητές στο θέατρο ως παιδαγωγική και καλλιτεχνική διαδικασία και διδακτική μέθοδο. Ειδικότεροι στόχοι είναι η εμπλοκή των συμμετεχόντων στη θεωρία και πράξη της παιδαγωγικής του θεάτρου και η εξοικείωσή τους με θεατροπαιδαγωγικές μεθόδους και τεχνικές κατάλληλα εφαρμοσμένες σε βιωματικά εργαστήρια.
Γενικές Ικανότητες
Με την συμπλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα πρέπει να είναι σε θέση:
- Να κατανοούν την Παιδαγωγική του Θεάτρου ως γνωστικό αντικείμενο (Οροθέτηση, Ψυχολογική θεώρηση, Ψυχοκοινωνική διάσταση), καλλιτεχνική έκφραση και διδακτική μεθοδολογία και τις μορφές του θεάτρου στην εκπαίδευση
- Να κατανοούν τη σημασία του θεάτρου στην εκπαίδευση, της θεατρικής έκφρασης και επικοινωνίας και της σημασίας του εμψυχωτή και της ομάδας
- Να είναι ικανοί να μπαίνουν σε θεατρικό ρόλο χρησιμοποιώντας τα εκφραστικά τους μέσα (σώμα, φωνή, λόγο)
- Να εξοικειωθούν με τις θεατρικές - διδακτικές μεθόδους και τεχνικές (Θεατρικό Παιχνίδι, Διερευνητική Δραματοποίηση [inquiry drama]) μέσα από την εξήγηση και κατανόηση της υπό διαπραγμάτευση κοινωνικής πραγματικότητας και την ερμηνεία της σε θεατρικό ρόλο συμμετέχοντας σε θεατρικά εργαστήρια
- Να εξοικειωθούν με τα δομικά στοιχεία και τις τεχνικές του θεάτρου, τις Τεχνικές Θεατρικού κειμένου, τα Παιχνίδια και τις Ασκήσεις, τις Σκηνικές Πρακτικές και τις Ερωτήσεις.
Διδακτικές και Μαθησιακές Μέθοδοι - Αξιολόγηση
Τρόπος Παράδοσης: Πρόσωπο με Πρόσωπο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών: Διαδίκτυο, Ιστοσελίδα, Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, E- class
| Δραστηριότητα | Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου |
|---|---|
| Διαλέξεις | 18 |
| Εργαστηριακή άσκηση | 18 |
| Μελέτη και ανάλυση βιβλιογραφίας | 50 |
| Συγγραφή εργασίας / εργασιών | 39 |
| Αυτοτελής Μελέτη | 50 |
| Σύνολο Μαθήματος | 175 |
Αξιολόγηση Φοιτητών:
Η αξιολόγηση του μαθήματος γίνεται:
α) με διαμορφωτική αξιολόγηση κατά τη διάρκεια των μαθημάτων σε θεατρικό ρόλο και εκτός ρόλου (προσωπικά ημερολόγια, φύλλα αξιολόγησης, συζήτηση και άλλα κείμενα που αφορούν σε θεατρικές τεχνικές)
β) με παράδοση γραπτής εργασίας (2500 λέξεων καθεμιά).
Κριτήρια αξιολόγησης: Η δημιουργικότητα μέσα από την πρωτοτυπία, την ευελιξία και την ευχέρεια της σκέψης στη διαπραγμάτευση των ζητημάτων και στην ανάληψη θεατρικού ρόλου. Αξιοποίηση των πολλαπλών οπτικών γωνιών για θέση και λύση προβλημάτων, της σκηνικής δράσης, του αναστοχασμού με στόχο τη μεταγνωστική διαδικασία. Αξιοποίηση της επιστημονικής μεθόδου με ανάδειξη της προβληματικής, των σχετικών ερωτημάτων, των υποθέσεων και της σύνολης διερεύνησης των θεματικών πεδίων
Συνιστώμενη Βιβλιογραφία
Ξένη
- Courtney, R. (1994). Drama and Feeling: An Aesthetic Theory. Downsville, Ontario: McGill-Queens University Press.
- Heathcote, D. & Bolton, G. (1995). Drama for Learning, Dorothy Heathcote’s Mantle of the Expert Approach to Education. Portsmouth: Heinemann.
- O’Toole, J. (1992). The Process of Drama: Negotiating Art and Meaning. London: Routledge.
- Wagner, B.-J. (1998). Educational Drama and Language Arts: What Research Shows. Portsmouth: Heinemann.
Ελληνική
- Άλκηστις [Κοντογιάννη], (2008). Μαύρη αγελάδα, άσπρη αγελάδα. Δραματική τέχνη στην εκπαίδευση και διαπολιτισμικότητα. Αθήνα: Τόπος.
- Γραμματάς, Θ. & Μουδατσάκις, Τ. (2008). Θέατρο και πολιτισμός στο σχολείο για την επιμόρφωση εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ρέθυμνο: Ε.ΔΙΑ.Μ.ΜΕ.
- Κουρετζής, Λ. (2008). Το Θεατρικό Παιχνίδι και οι διαστάσεις του. Αθήνα: Ταξιδευτής.
- Μουδατσάκις, Τ. (2005). Το θέατρο ως πρακτική τέχνη στην εκπαίδευση. Από τον Stanislavsky, τον Brecht και τον Grotowski στο σκηνικό δοκίμιο. Αθήνα: Εξάντας.
- Παπαδόπουλος, Σ. (2007). Με τη Γλώσσα του Θεάτρου. Η διερευνητική δραματοποίηση στη διδασκαλία της Γλώσσας. Αθήνα: Κέδρος.
- Παπαδόπουλος, Σ. (2010). Παιδαγωγική του Θεάτρου. Αυτοέκδοση: Αθήνα.
Συναφή Επιστημονικά Περιοδικά
- The Journal of Applied Theater and Performance
- Educational Theatre Journal