Αστική και Περιφερειακή Οικονομική Ανάπτυξη

Μεταπτυχιακό | B' εξάμηνο | 1224-ΕΞ03214

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών: Βιώσιμη Ανάπτυξη

Ειδίκευση:  Τοπική Ανάπτυξη

Πιστωτικές Μονάδες Μαθήματος ECTS: 5 

Εβδομαδιαίες Ώρες Διδασκαλίας Μαθήματος: 2 

Τύπος Μαθήματος: Γενικού υπόβαθρου

Προαπαιτούμενα:--

Γλώσσα Διδασκαλία και Εξετάσεων: Ελληνική

Για τους φοιτητές Erasmus υπάρχει η δυνατότητα για παράδοση εργασιών και εξέταση στην αγγλική.

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Στόχος του μαθήματος είναι να γνωρίσουν και να κατανοήσουν οι φοιτητές τους παράγοντες που οδηγούν μία πόλη και μία Περιφέρεια σε οικονομική ανάπτυξη και να τους καταστήσει ικανούς να αξιολογήσουν εάν η πόλη ή η Περιφέρεια έχει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί οικονομικά και με ποιόν τρόπο.

Με την επιτυχή περάτωση της περιόδου μάθησης για το συγκεκριμένο μάθημα, οι φοιτητές αναμένεται να είναι σε θέση να: 

• Ορίζουν την έννοια και το περιεχόμενο της αστικής και περιφερειακής οικονομικής ανάπτυξης και αξιολογούν τη συμβολή τους στη βιώσιμη ανάπτυξη.
• Περιγράφουν και αναλύουν τις νέες τάσεις και τα πρότυπα που διαμορφώνονται στον κόσμο και στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά την αστική και περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη.
• Γνωρίζουν τις βασικές ενέργειες για την οργάνωση μιας δράσης που θα στοχεύει στην αστική και περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη.

Γενικές Ικανότητες

• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Ομαδική εργασία
• Σεβασμός στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον
• Άσκηση κριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
• Σχεδιασμός και Διαχείριση Έργων

Περιεχόμενο Μαθήματος

Αίτια και Παράγοντες των αναπτυξιακών ανισοτήτων των πόλεων και των περιφερειών. Στόχοι της αστικής και περιφερειακής πολιτικής. Η συμβολή των μεταφορών, της ενέργειας, των τηλεπικοινωνιών, των υποδομών για το περιβάλλον, της έρευνας και της τεχνολογίας, του αγροτικού τομέα, στη βιώσιμη τοπική και περιφερειακή αναπτυξιακή διαδικασία. Η περιφερειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πλαίσιο δράσης για τις πόλεις και τις περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις περιφέρειες της Ελλάδας. Βιώσιμη ανάπτυξη και διαχείριση των πόλεων μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος, της προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, της ανάπλασης των υποβαθμισμένων περιοχών. Πολιτική της κοινωνικο-οικονομικής συνοχής και βιώσιμο αστικό περιβάλλον. Ενιαία αγορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οικονομική Ανάπτυξη των πόλεων και των περιφερειών μέσω την ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης. Πόλη και παγκοσμιοποίηση.

Διδακτικές και Μαθησιακές Μέθοδοι - Αξιολόγηση 

Τρόπος Παράδοσης: Πρόσωπο με πρόσωπο

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών: Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class

 Αξιολόγηση Φοιτητών:

Παράδοση εργασιών

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

• Μητούλα, Ρ. (2006) "Βιώσιμη Περιφερειακή Ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση & Ανασυγκρότηση του Ελληνικού Αστικού Περιβάλλοντος", Εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα
• Στεφάνου, Ι. & Μητούλα, Ρ. (2002) "Ο ρόλος της ενέργειας στον περιβαλλοντικό σχεδιασμό και την περιφερειακή ανάπτυξη", Εκδόσεις Εργαστηρίου Πολεοδομικής Σύνθεσης Ε.Μ.Π., Αθήνα
• Μητούλα Ρ. (2002) "Συνθήκες Διαμόρφωσης της Σύγχρονης Ελληνικής Πόλης", εκδόσεις ΣΙΔΕΡΗΣ, Αθήνα
• Armstrong H. & J. Taylor (2000), "Regional Economics and Policy", Massachusetts: Blackwell 
• Krugman P. (2002 "Development, Geography, and Economic Theory", The MIT Press 
• McCann Ph. (2013) "Modern Urban and Regional Economics", Oxford Press 
• OECD (2010) "How Regions Grow", OECD: Paris
• Stilwell (1980) "Economic Crisis, Cities and Regions", Pergamon Press 
• McCann Ph. (1992) "Αστική και Περιφερειακή Οικονομική", εκδ. Κριτική, Αθήνα
• Πετράκος Γ., Ψυχάρης Γ. (2004) "Περιφερειακή Ανάπτυξη στην Ελλάδα" εκδ. Κριτική, Αθήνα 
• Στεφάνου Ι., Τσουδερός Ι., Μητούλα Ρ. (1999) “Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΗ - ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΚΑΙ ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟ ΣΤΟΝ ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΙΤΡΟΥΒΙΟ”, εκδ. Εργαστήριο Πολεοδομικής Σύνθεσης ΕΜΠ, Αθήνα
• Στεφάνου Ι., Τσουδερός Ι., Μητούλα Ρ. (2000) “Ο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΑΣΗ”, εκδ. Εργαστήριο Πολεοδομικής Σύνθεσης ΕΜΠ, Αθήνα
• Στεφάνου Ι., Χατζοπούλου Α., Νικολαίδου Σ. (1995) “Αστική Ανάπλαση”, εκδ. ΤΕΕ, Αθήνα

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

• Μητούλα Ρ., Στεφάνου Ι. (2002) «Η αστική ανάπλαση ως εργαλείο διατήρησης της φυσιογνωμίας των πόλεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης», Πρακτικά 6^ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, τόμος ΙΙ, σελ. 493-499, 3-6 Οκτωβρίου 2002, Θεσσαλονίκη 
• Στεφάνου Ι., Μητούλα Ρ. (1999) “Βιώσιμη Ανάπτυξη και Φυσιογνωμία της Πόλης“ εισήγηση στο Συνέδριο με θέμα “Sustainable Development and Spatial Planning in the European Territory”, Μάϊος 13-16, 1999, Αθήνα 
• Mitoula R., Economou Ag. (2008) “Regional Development and environmental protection in Greece”, Studies in REGIONAL & URBAN PLANNING (SRUP) Journal, p. 145-159, 11b Issue
• Mitoula R., Theodoropoulou H., Vamvakari M. (2009) “Urban Development in east prefecture of Attica, Greece. Social and economic changes during the summer of the year 2004”, Journal: Housing & Building Research Center (HBRC Journal), Vol. 5, No 2, 
• Theodoropoulou H., Mitoula R., Vamvakari M. (2009) “Sustainable Regional Development”, Journal of Social Sciences 5(2): 80-84, 2009 ISSN 1549-3652
• Mitoula R., Lagos D., Filippou K. (2010) “Sustainable Development and Environmental Reconstruction in the Municipality of Aspropyrgos in Greece”, International Journal of Academic Research, Volume 2, No 1,  ISSN: 2075-4124, p.p. 177-185
• Mitoula R. (2000) “The European Union Policies for the Financial and Social Coherence, for the Free Market and their affects on the physiognomy of the cities”, International Congress “THE FUTURE OF THE ARCHITECT (MIND, LAND, SOCIETY)”, p.94, Barcelona 7-11
• Mitoula R., Bouraimis D. (2002) "The Sustainability of Athens through its Atmosphere Upgrading", Proceedings of the 38^th International Planninng Congress “THE PULSAR EFFECT”, Athens, Greece, 21-26
• Mitoula R., (2004) "Sustainability in the European Union through the Free Market: The effects on the Physiognomy of the Cities", Proceedings of the International Conference "CORP 2004 - 9th INTERNATIONAL CONFERENCE ON INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGIES IN URBAN AND SPATIAL PLANNING AND IMPACTS OF ICT ON PHYSICAL SPACE", Vienna, Austria, 25-27 February 2004
• Stefanou J., Mitoula R., Siakavellas M. (2004) "Greek Bio-Climatic Design and the Sustainable Development", Proceedings of the International Conference "CORP 2004 - 9th INTERNATIONAL CONFERENCE ON INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGIES IN URBAN AND SPATIAL PLANNING AND IMPACTS OF ICT ON PHYSICAL SPACE", Vienna, Austria, 25-27 February 2004

Αναπτυξιακά Επιχειρησιακά Προγράμματα

Μεταπτυχιακό | B' εξάμηνο | 1224-ΕΞ03213

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών: Βιώσιμη Ανάπτυξη

Ειδίκευση:  Τοπική Ανάπτυξη

Πιστωτικές Μονάδες Μαθήματος ECTS: 5 

Εβδομαδιαίες Ώρες Διδασκαλίας Μαθήματος: 2 

Τύπος Μαθήματος: Γενικού υπόβαθρου

Προαπαιτούμενα:--

Γλώσσα Διδασκαλία και Εξετάσεων: Ελληνική

Για τους φοιτητές Erasmus υπάρχει η δυνατότητα για παράδοση εργασιών και εξέταση στην αγγλική.

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Σκοπός του μαθήματος είναι να διερευνήσει τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στην τουριστική ανάπτυξη με βιώσιμο χαρακτήρα. Με κύριες συνιστώσες τον σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον, τις κοινωνίες υποδοχής και τον πολιτισμό τους, το μοντέλο της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης εγκαινιάζει ένα νέο πλαίσιο αξιών που με τη σειρά του επηρεάζει την επιχειρηματική δραστηριότητα, την τουριστική αγορά, τους τουριστικούς προορισμούς. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος οι εκπαιδευόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να:

• Αντιλαμβάνονται την έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης και το αναπτυξιακό μοντέλο που εισηγείται.
• Αναπτύσσουν αποτελεσματικές πρακτικές, αναφορικά με την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και των τουριστικών υπηρεσιών στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης.
• Να μπορούν να δημιουργούν αποδοτικές τουριστικές επιχειρήσεις (Start Ups) που θα επενδύουν σε καινοτόμες και  πρωτότυπες ιδέες.
• Να διοικούν αποτελεσματικότερα στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα που εμπλέκεται στην τουριστική ανάπτυξη.
• Να δημιουργούν τουριστικά προϊόντα που θα ανταποκρίνονται στις νέες τάσεις της τουριστικής αγοράς. 

Γενικές Ικανότητες

Το Μάθημα αποσκοπεί στην προσαρμογή σε νέες καταστάσεις, τη λήψη αποφάσεων, τον σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον, τον σεβασμό στη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα, τον σχεδιασμό και διαχείριση έργων, την εργασία σε διεθνές περιβάλλον

Περιεχόμενο Μαθήματος

1. Η έννοια της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. Χαρακτηριστικά, προτεραιότητες, αρχές.
2. Οι τάσεις της τουριστικής αγοράς, εξέταση προσφοράς και ζήτησης  στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον.
3. Η ανάπτυξη των ειδικών μορφών τουρισμού. Μελέτες περίπτωσης στην ελληνική τουριστική αγορά.
4. Ορισμός της καινοτομίας στο επιχειρηματικό περιβάλλον και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.
5. Συνέργειες Δημόσιου- Ιδιωτικού τομέα και τοπικών κοινωνιών για ολοκληρωμένη τουριστική ανάπτυξη.
6. Ο Οικολογικός χαρακτήρας της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης και η εξασφάλιση αειφορικής χρήσης των πόρων.
7. Προορισμοί με βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και προορισμοί μαζικού τουρισμού. Συγκρίσεις και εξαγωγή συμπερασμάτων.

Διδακτικές και Μαθησιακές Μέθοδοι - Αξιολόγηση 

Τρόπος Παράδοσης: Πρόσωπο με πρόσωπο

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών: Παρουσιάσεις με τη χρήση power point, εφαρμογή του e-class, σύντομα βίντεο για την προαγωγή του διαλόγου.

 Αξιολόγηση Φοιτητών:

• Γλώσσα αξιολόγησης: Ελληνικά
• Τελικές εξετάσεις (60%)
• Εκπόνηση εργασιών (40%)

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

• Tsartas, P., (2010) Greek Tourism Development, Kritiki
• Tsartas P., Lytras P., (ed), (2017) Tourism, Tourism Development: Contributions of Greek Scientists, Papazissis

Επιπλέον Βιβλιογραφία:

• Sarantakou, E. (2010). Mature tourist destinations. Evolution and possibilities to transfer to a sustainable model of summer-cultural tourism: The Greek case (PhD Thesis).
• TsartasP., SarantakouE., KontisI. Alexios-Patapios, 2016. “Tourism Development Models in Greece: Trends and Challenges in an effort to change the paradigm”, in: Rontos, K., José António Filipe, Tsartas, P., (eds), 2016. Modeling and New Trends in Tourism: A Contribution to Social and Economic Development, Nova Publishers, USA.
• Tsartas, P., Papatheodorou, A., and Vasileiou, M. (2014) Tourism Development and Policy in Greece. In Costa, C., Panyik, E. and Buhalis, D. European Tourism Planning and Organisation Systems: National Case Studies (Volume III), Clevedon: Channel View Publications.

Τοπικές Αγορές και Οικονομική Ανάπτυξη

Μεταπτυχιακό | B' εξάμηνο | 1224-ΕΞ03212

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών: Βιώσιμη Ανάπτυξη

Ειδίκευση:  Τοπική Ανάπτυξη

Πιστωτικές Μονάδες Μαθήματος ECTS: 5 

Εβδομαδιαίες Ώρες Διδασκαλίας Μαθήματος: 2 

Τύπος Μαθήματος: Ειδικού υπόβαθρου

Προαπαιτούμενα:--

Γλώσσα Διδασκαλία και Εξετάσεων: Ελληνική

Για τους φοιτητές Erasmus υπάρχει η δυνατότητα για παράδοση εργασιών και εξέταση στην αγγλική.

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Η ύλη του μαθήματος στοχεύει στην ανάλυση της τοπικής οικονομίας και της ανάπτυξης Αναλύονται οι τοπικοί παράγοντες ανάπτυξης και οι θεωρίες για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, τη δομή, τη λειτουργία, τον προγραμματισμό και τα προβλήματα της τοπικής κοινωνίας. Γίνεται συζήτηση για τους δημόσιους, ιδιωτικούς και μη κερδοσκοπικούς τοπικούς φορείς και οργανισμούς. Επίσης αναλύονται οι οικονομικοί και κοινωνικοί δείκτες τοπικής/περιφερειακής ανάπτυξης για την εκτίμηση της ποιότητας της τοπικής ζωής. Επιπλέον εξετάζεται πως μπορεί να γίνει η σωστή αξιοποίηση του τοπικού πληθυσμού και η κινητοποίηση των τοπικών πόρων.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να αναλύει:

• τις στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης, 
• την επίδραση στο χώρο και στους χωρικούς παράγοντες από την εφαρμογή των μακροοικονομικών ή τομεακών πολιτικών,
• τα προγράμματα που ισχύουν για τοπική ανάπτυξη και προοπτικές εξέλιξης για την τοπική κοινωνία.

Γενικές Ικανότητες

• Αυτόνομη Εργασία 
• Ομαδική Εργασία 
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Περιεχόμενο Μαθήματος

•  Τοπική οικονομία και ανάπτυξη. 
• Τοπικοί παράγοντες ανάπτυξης. 
• Αντικειμενικοί σκοποί τοπικής ανάπτυξης. 
• Δημόσιοι, Ιδιωτικοί, μη Κερδοσκοπικοί Οργανισμοί. 
• Τοπικοί φορείς και εκτίμηση των δραστηριοτήτων τους. 
• Οικονομικοί και κοινωνικοί δείκτες τοπικής/περιφερειακής ανάπτυξης για την εκτίμηση της ποιότητας της τοπικής ζωής. 
• Ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα τοπικής ανάπτυξης – εφαρμογές.
• Έρευνες πεδίου. Σχέσεις μεταξύ οικονομίας, κοινωνίας και τοπικών θεσμών. 
• Αναπτυξιακές πολιτικές. 
• Κοινωνιολογικοί, γεωγραφικοί και οικονομικοί θεσμοί που συμβάλλουν στην τοπική ανάπτυξη. Αναπτυξιακός τοπικός προγραμματισμός 

Διδακτικές και Μαθησιακές Μέθοδοι - Αξιολόγηση 

Τρόπος Παράδοσης: Πρόσωπο με πρόσωπο

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών: Χρήση powerpoint στη διδασκαλία Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class

 Αξιολόγηση Φοιτητών:

1. Γραπτή τελική εξέταση (60%) που περιλαμβάνει: 
   • Ερωτήσεις κρίσεως  σύντομης απάντησης
   • Συγκριτική αξιολόγηση στοιχείων θεωρίας
     
     
2. Γραπτή εξέταση (20%)στο μέσο των διαλέξεων με ερωτήσεις σύντομης απάντησης
   
   
3. Γραπτή εργασία (20%)

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

• Leigh, N.G. and Blakely, E.J. (2013) Planning Local Economic Development: Theory and Practice Sage Publication Inc. 5th Edition Washigton, D.C.
• Blair, P.J. and Carroll, M.C. (2009), Local Economic Development: Analysis, Practices, and Globalization Sage Publication Inc. 2nd Edition Leigh, N.G. and Blakely, E.J. (2013) Planning Local Economic Development: Theory and Practice Sage Publication Inc. 5th Edition Washigton, D.C.
• OECD.  (2001), Best Practices in Local Development, Local Economic and Employment Development (LEED), OECD Publishing, Paris.
• Rao, P.K. (2000). Sustainable Development. Economics and Policy. Blackwell Publishers Ltd. U.K.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

• Journal of Tourism Management, Impact Factor: 2.620, 5-Year Impact Factor: 3.415, ELSEVIER  
• American Journal of Applied Sciences, Impact Factor: 0.351, Science Publications
• Annals of Tourism Research, ELSEVIER
• Cities, ELSEVIER
• Tourism Management Perspectives, ELSEVIER